Pociąg do historii
Wystawa pokazuje „kamienie milowe” (albo „najważniejsze stacje”) w powojennej historii Ziem Zachodnich. Nowatorska forma związana jest z pomysłem ulokowania ekspozycji w specjalnym pociągu, którego wagony służą multimedialnym prezentacjom.
Specjalnie dostosowany pociąg przyjeżdża do poszczególnych miejscowości i zatrzymuje się tam na niespełna tydzień. W tym czasie można nie tylko zwiedzać wystawę, ale i
uczestniczyć w towarzyszącym jej programie edukacyjnym i kulturalnym. Pociąg tworzy również miejsce, do którego okoliczni mieszkańcy mogą przynosić pamiątki, zdjęcia, dokumenty i skanować je na miejscu. W ten sposób mogą stać się uczestnikami historii i współtwórcami wystawy.
Taka forma ekspozycji ma na celu dotarcie do jak największej liczby osób, a poprzez towarzyszący program edukacyjny wzbudzenie zainteresowania tematyką historyczną. Chcemy współpracować z najaktywniejszymi przedstawicielami społeczności lokalnej i z ich pomocą zainicjować i wdrożyć w życie projekty lokalne, które „zostaną” po odjeździe pociągu.
Jednym z podstawowych fundamentów wystawy stanowią relacje ludzi, zwykłych obywateli, którzy byli świadkami bądź współuczestniczyli w ważnych wydarzeniach, mających miejsce na terenach zachodniej Polski w ostatnich dziesięcioleciach. Dlatego ważnym elementem działalności Ośrodka jest program zbierania świadectw, polegający na dotarciu do osób, które mogą podzielić się swoją historią, i spisaniu ich relacji.
Partner wystawy:
O wystawie
Wystawa pokazuje „kamienie milowe” (albo „najważniejsze stacje”) w powojennej historii tych ziem. Nowatorska forma związana jest z pomysłem ulokowania ekspozycji w specjalnym pociągu, którego wagony służą multimedialnym prezentacjom. Specjalnie dostosowany pociąg przyjeżdża do poszczególnych miejscowości i zatrzymuje się tam na niespełna tydzień. W tym czasie można nie tylko zwiedzać wystawę, ale i uczestniczyć w towarzyszącym jej programie edukacyjnym i kulturalnym. Pociąg tworzy również miejsce, do którego okoliczni mieszkańcy mogą przynosić pamiątki, zdjęcia, dokumenty i skanować je na miejscu. W ten sposób mogą stać się uczestnikami historii i współtwórcami wystawy.
Taka forma ekspozycji ma na celu dotarcie do jak największej liczby osób, a poprzez towarzyszący program edukacyjny wzbudzenie zainteresowania tematyką historyczną. Chcemy współpracować z najaktywniejszymi przedstawicielami społeczności lokalnej i z ich pomocą zainicjować i wdrożyć w życie projekty lokalne, które „zostaną” po odjeździe pociągu.
Jednym z podstawowych fundamentów wystawy stanowią relacje ludzi, zwykłych obywateli, którzy byli świadkami bądź współuczestniczyli w ważnych wydarzeniach, mających miejsce na terenach zachodniej Polski w ostatnich dziesięcioleciach. Dlatego ważnym elementem działalności Ośrodka jest program zbierania świadectw, polegający na dotarciu do osób, które mogą podzielić się swoją historią, i spisaniu ich relacji.
Aktualności
Nowe oblicze „Pociągu do Historii” – rozpoczęliśmy modernizację wystawy „Pociąg do historii”.
Przygotowywany jest nowy projekt ekspozycji. Zakup środków technicznych do prezentacji multimedialnych (rzutniki i prezentery) zrealizowano z udziałem środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Plan pociągu
Wagon – 1939-1945 – Po II wojnie światowej
1 września 1939 roku agresja hitlerowskich Niemiec na Polskę wywołała II wojnę światową – wydarzenie będące jedną z największych tragedii ludzkości w XX wieku. W ciągu 6 lat swego trwania przyniosła ona ogromne straty materialne biorącym w niej udział państwom, a narodom – których losy splotły się z działaniami wojennymi – bezmiar cierpienia. Oprócz tysięcy ofiar i wielkich zniszczeń znaczącym skutkiem II wojny światowej były zatwierdzone przez ZSRR
Wagon II – 1945-1956 – Nowe życie na nowych terenach
Trzy konferencje wielkich mocarstw mające ustalić powojenny ład na świecie zadecydowały o utracie przez nasz kraj zw. Kresów Wschodnich na rzecz ZSRR i o przyznaniu Polsce rekompensaty terytorialnej (kosztem Niemiec) w postaci Ziem Zachodnich. Przesiedlona na (jak głosiła propaganda komunistyczna) „Ziemie Odzyskane”, ludność polska musiała odnaleźć się na nowo przyłączonych terenach. Przywożąc z różnych stron własne tradycje i kulturę, stworzyła swoisty tygiel. Za przyzwoleniem państw zachodnich Polska dostała się także do strefy wpływów Związku Radzieckiego, który wprowadził w naszym kraju bezwzględne rządy komunistów, tępiących głównie działaczy niepodległościowych
Wagon III – 1956-1976 – Od „odwilży” do czerwca ‘76
Po śmierci Stalina represje władz komunistycznych początkowo osłabły, jednak nadzieje na większą odwilż okazały się płonne. W Polsce jest to więc okres rosnącego buntu społeczeństwa przeciw władzom, które nierzadko brutalnie reagowały a te wystąpienia. Duże wsparcie opierającemu się społeczeństwu dawał Kościół. Lata te zapisały się jednak w historii Ziem Zachodnich również jako owocny czas odbudowy ze zniszczeń wojennych oraz rozwoju gospodarczego, kulturalnego naukowego, a organizowane na tych terenach imprezy, takie jak Wratislavia Cantans czy Festiwal Chopinowski, zyskały światową renomę
Wagon IV – 1976-1989 – Ziemie niepokorne
W całym kraju rosło niezadowolenie z panującego systemu komunistycznego. Nasilały się działania opozycyjne, które szczególnie silny wyraz przybierały na terenach Ziem Zachodnich. Obok tradycyjnych już metod wyrażania buntu, jakimi były strajki, pojawiły się również różne niekonwencjonalne formy, których przykładem może być choćby działalność „Majora” Frydrycha i jego Pomarańczowej Alternatywy czy Ruchu „Wolność i Pokój”. Rosnące w siłę „Solidarność” i opór społeczeństwa były tak silne, że ani pacyfikacje strajków, ani wprowadzenie stanu wojennego nie zdołały ustrzec władzy przed nieuchronnym upadkiem komunizmu w 1989 roku
Wagon V – 1989-2007 – Dzisiejsze oblicze Ziem Zachodnich
Ostatnie kilkanaście lat to okres dynamicznego rozwoju dla Ziem Zachodnich. Prężnie rozwijająca się gospodarka tych terenów przyciąga zagranicznych inwestorów, a otwartość umysłów i serc ich mieszkańców skutkuje rozwojem życia naukowego i kulturalnego. Nawet tak tragiczne wydarzenie, jakim była powódź w 1997 roku, nie zniweczyło dorobku, na który pracowały pokolenia. Przeciwnie – powódź udowodniła, jak wielkie jest poczucie lokalnej tożsamości wśród zamieszkujących te ziemie potomków powojennych przesiedleńców
Wagon VI – Świadkowie historii
Podstawę wystawy stanowią relacje ludzi, zwykłych obywateli, którzy byli świadkami bądź współuczestniczyli w ważnych wydarzeniach, mających miejsce na terenach zachodniej Polski w ostatnich dziesięcioleciach. Dlatego ważnym elementem działalności Ośrodka jest program zbierania świadectw, polegający na dotarciu do osób, które mogą podzielić się swoją historią, i spisaniu ich relacji
Przewodnik po wystawie
Tekst napisany przez profesora historii Uniwersytetu Wrocławskiego – Jakuba Tyszkiewicza – zawiera wiele dodatkowych informacji wprowadzających czytelnika w arkana historii najnowszej, a uzupełniające go materiały ikonograficzne oraz cytaty ludzi, którzy uczestniczyli w ważnych wydarzeniach historycznych, nadają całości dodatkowych atutów. Przystępny język, wiele ciekawostek, interesujących zdjęć, materiałów źródłowych i dokumentów sprawiają, że Przewodnik może być zarówno cenną pamiątką z wystawy zawierającą większość z zaprezentowanych na niej informacji, jak i swoistym kompendium wiedzy o powojennych dziejach zachodniej Polski wykorzystywanym przez uczniów na lekcjach historii.
Zwiedzanie dla grup szkolnych
Nieuzgodnione grupy mogą zostać nieprzyjęte z powodu dużej ilości zwiedzających. Każda grupa uczniów powinna mieć opiekuna. Zwiedzanie trwa około jednej godziny. Przewidziane są zajęcia dodatkowe dla uczniów w przypadku oczekiwania na zwiedzanie wystawy (tylko wtedy, gdy będzie duża liczba grup zwiedzających).
Każdy uczeń będzie miał okazję kupić za 5 zł od organizatorów przewodnik „Pociąg do historii”, w którym przedstawiono historię ziem zachodnich od 1939 do 2007 roku.